Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Ισαπόστολος, ο «Άγιος των Σκλάβων»
Από αυτόν εδώ τον τόπο, το Μέγα Δένδρο Θέρμου, όπου γεννήθηκε πριν από 300 χρόνια, το 1714, ο Κοσμάς ο Αιτωλός, ξεκίνησε τη μοναχική, πολύμοχθη και αγωνιώδη, μαραθώνια πορεία του για την ανύψωση του ηθικού των Ελλήνων σε μια εποχή από τις τραγικότερες για το γένος. Ο πατρο-Κοσμάς για τον απλό λαό, ο φλογερός διδάχος της εκκλησίας και του γένους, ο ιεραπόστολος και εθνεγέρτης, ο ιδρυτής πλήθους σχολείων στα μέρη όπου περιηγήθηκε, έθεσε γερά τα θεμέλια για την εθνεγερσία του 1821.
Η γενέτειρά του, το ιστορικό Θέρμο, τιμά με ιδιαίτερο τρόπο τον άγιό του και αισθάνεται περηφάνεια γι’ αυτόν. Προς τιμήν του πατροΚοσμά χτίστηκε δίπλα στον παλαιό ναό του Κοσμά του Αιτωλού μοναστήρι, όπου φυλάσσεται μέρος του ιερού λειψάνου του, το οποίο μεταφέρθηκε στις 2 Ιουνίου 2007 από τον τόπο που είναι θαμμένος, το Κολικόντασι της Αλβανίας, όπου μαρτύρησε το 1779. Στο Μέγα Δένδρο υπάρχουν τα θεμέλια του σπιτιού του Αγίου και στον ίδιο χώρο υπάρχει προσκύνημα. Η μνήμη του Αγίου τιμάται στις 24 Αυγούστου, ημέρα της θανάτωσής του, η οποία έχει καθιερωθεί ως τοπική εορτή για τη γενέτειρά του, το Θέρμο. Την ημέρα αυτή, μάλιστα, γίνεται και λιτανεία στο Θέρμο και με τη φροντίδα των τοπικών αρχών και της εκκλησίας πραγματοποιούνται στο Θέρμο και στα χωριά του Δήμου Θέρμου πολυήμερες λαμπρές εκδηλώσεις αφιερωμένες στη μνήμη του Αγίου, στις οποίες συρρέει πλήθος επισκεπτών απ’ όλες τις γωνιές της Ελλάδας.
Τόσο η Ορθοδοξία όσο και ολόκληρο το ελληνικό έθνος οφείλει ευγνωμοσύνη σ’ αυτή τη μεγάλη μορφή που σφράγισε με τη δράση του την πορεία ενός ολόκληρου λαού και γι’ αυτό ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός τιμάται σε πολλά μέρη της Ελλάδας αλλά και στο εξωτερικό.