Το Θέρμο στη βυζαντινή εποχή και στα νεότερα χρόνια
Το πλήθος των βυζαντινών μνημείων και ναών (Μονή Μυρτιάς, Μονή Καταφυγίου, Μονή Τιμίου Προδρόμου Ανάληψης, Αγία Παρασκευή Μάνδρας Θέρμου, Ελεούσα Άνω Μυρτιάς κ.ά.) μαρτυρά τη σημαντική παρουσία της περιοχής του Θέρμου και στη βυζαντινή εποχή.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η ευρύτερη περιοχή του Θέρμου υπήρξε λημέρι των κλεφτών. Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η περιοχή αυτή κατά την επανάσταση του 1821. Στο χωριό Ανάληψη (πρώην Δερβέκιστα) είχε εγκαταστήσει ο Γεώργιος Καραϊσκάκης την έδρα των στρατευμάτων του κατά την Β΄ μεγάλη πολιορκία του Μεσολογγίου και το χωριό αυτό αποτέλεσε τον πρώτο μεγάλο σταθμό στη μαρτυρική πορεία των διασωθέντων εξοδιτών του Μεσολογγίου όταν η πόλη καταλήφθηκε από τους Τούρκους μετά την ηρωική έξοδο των «ελεύθερων – πολιορκημένων» στις 10 Απριλίου 1826.
Το σύγχρονο Θέρμο, ένας οικισμός που χτίστηκε μετά την επανάσταση του 1821, για να εξυπηρετήσει τις αστικού τύπου λειτουργίες που είχε ανάγκη μια ευρεία αγροτική και κατά κύριο λόγο ορεινή περιοχή, την περίοδο που το νεότευκτο ελληνικό κράτος έκανε τα πρώτα του βήματα στη νέα εποχή, αποτελεί την πιο πετυχημένη ίσως περίπτωση ίδρυσης μικρού αστικού κέντρου, το οποίο έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη συγκράτηση του πληθυσμού μιας περιοχής που υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια του Δήμου Θέρμου με τις αστικές λειτουργίες που επιτέλεσε και συνεχίζει να επιτελεί. Η νευραλγική γεωγραφική θέση του Θέρμου το κατέστησε αμέσως σημείο αναφοράς μιας ευρείας περιοχής της Ορεινής Τριχωνίδας αλλά και της ευρύτερης περιοχής της βόρειας Ναυπακτίας και της νοτιοανατολικής Ευρυτανίας. Η οικονομική ευρωστία του Θέρμου, μέχρι πρόσφατα που η αστυφιλία οδήγησε στην απερήμωση μεγάλου μέρους της ενδοχώρας του, προσέδωσε στο Θέρμο χαρακτηριστικά πόλης και δημιούργησε μια εντυπωσιακή παραδοσιακή αρχιτεκτονική που έχει διατηρηθεί σχεδόν αλώβητη μέχρι τις μέρες μας.
Κατά την περίοδο της Γερμανοϊταλικής κατοχής το Θέρμο γνώρισε δυστυχώς τη θηριωδία των κατακτητών λόγω της έντονης εθνικής αντιστασιακής δράσης που είχε αναπτυχθεί στην περιοχή αυτή.